Begroting 2024

Dank u voorzitter. Onze complimenten voor de prettige nieuwe opzet van de begroting en de leesbaarheid. De begroting 2025 van waterschap Aa en Maas biedt een gedetailleerd overzicht van de geplande activiteiten en financiële middelen.

Begroting 2.0

Naar aanleiding van de commissies zijn een aantal aanpassingen doorgevoerd. Waaronder een aantal tekstuele aanpassingen. Dit kan soms triviaal lijken, maar de wijze waarop we zaken verwoorden bepaalt mede hoe we erover denken.

• Zo zijn wij te spreken over de suggestie van Water Natuurlijk voor een andere bewoording omtrent de noodzaak van de KRW.

• Goed dat er in de begroting 2.0 ook een paragraaf dierenwelzijn is toegevoegd. In de toekomst hopen wij daar nog veel meer bulletpoints terug te lezen. Ook is de tekst ‘diervriendelijke methoden om muskusratten te vangen’ veranderd naar ‘minder dieronvriendelijke methoden’. Bedankt daarvoor.

• Pagina 24, Bij het kopje Plaagsoorten wordt nog steeds geen onderscheid gemaakt tussen planten en dieren. Een scherp onderscheid tussen beide is belangrijk omdat er een groot verschil zit in de nodige benadering en omgang met planten en dieren.

Dan een deel algemene beschouwing

Op initiatief van Judith Lammers van Partij voor de Dieren Dommel werd gisteren een brief vanuit de Unie gestuurd naar het Rijk om te pleiten om PFAS aan banden te leggen. Onze fractie ondersteunt dit initiatief van harte, zolang PFAS wordt geproduceerd zal het verder opstapelen in ons milieu, het wordt zelfs al aangetroffen in diepe waterlagen. In de commissie hadden we hier een motie voor aangekondigd, omdat de brief is gestuurd, is een motie niet meer nodig. Deze brief heeft u ook allen via de mail ontvangen. Heeft het DB deze brief gelezen en ondersteunt het DB de oproep om een halt te roepen aan PFAS?

Zo zijn er meerdere bronnen die ons water vervuilen waar wij als waterschap niet rechtstreeks invloed op hebben. Zorgwekkend is ook het gebruik van bestrijdingsmiddelen bij bijvoorbeeld lelieteelt. Hier kunnen wij als waterschap onze rol pakken als gesprekspartner van andere overheden. Ook kunnen wij het goede voorbeeld geven door geen bloemen cadeau te geven.

KRW

Volledig voldoen aan de KRW in 2027 ligt misschien buiten bereik, maar dat betekent zeker niet dat we gas terug moeten nemen. Als wij al niet alles op alles zetten, hoe kunnen we andere partijen dan verantwoordelijk houden voor hun aandeel.

Vandaag ook op de agenda is de clusteraanpak NVO. Wat wij steunen. Het kan verleidelijk zijn om onze ambities iets terug te schroeven of de inrichtingen soberder te maken, om maximaal het minimale te doen, maar uiteindelijk wordt het daarmee alleen nog moeilijker om de algehele waterkwaliteit op peil te krijgen. Terwijl een robuust en veerkrachtig watersysteem tegen een stootje kan. Daarnaast is het nog maar de vraag of onze ambities voor NVO’s voldoende zijn aangezien een landbouwfunctie niet zonder meer als reden kan worden gebruikt om een waterlichaam als sterk veranderd of kunstmatig aan te merken.

Klimaat en circulariteit

De aandacht voor klimaatneutraliteit en circulariteit in de begroting moedigen wij aan. Wij zijn ook erg benieuwd naar de update van de routekaart ‘naar een energieneutraal, klimaatneutraal en circulair Aa en Maas’. Als waterschap hebben we niet alleen een belangrijke rol op het gebied van de energietransitie, maar ook in het beperken van broeikasgasvorming bij onze RWZI’s, het terugdringen van korte kringloop broeikasgassen door gezond oppervlaktewater en terugwinning van grondstoffen zoals fosfaat.

Dierenwelzijn

Wij zijn verheugd dat de nota dierenwelzijn in de maak is. Wij mensen zijn biologisch gezien ook gewoon dieren en we delen ons waterschap met heel veel andere soorten met hun eigen intrinsieke waarde en daar moeten we zorgvuldig mee omgaan.

Ons waterschap raakt de belangen van dieren op veel manieren. Voor de hand ligt onze omgang met gravende dieren en uitheemse dieren. Dieren die voor ons lastig kunnen zijn. Van belang om ons beleid met deze dieren zo diervriendelijk mogelijk in te vullen.

Maar denk ook aan de visrechten die wij uitgeven om hengelverenigingen te laten hengelen in onze wateren. Onze fractie wil dit ontmoedigen. Er is steeds meer bekend over de pijn- en stresservaring van veel soorten vissen en wetenschappelijk wordt het bewustzijn van vissen erkend. Het plezier van hengelsport is geen rechtvaardiging voor de pijn- en stresservaring van vissen met een haak door hun lip.

Klopt het dat de visrechten dit jaar zijn verlengd zonder dit aan het AB voor te leggen? En zo ja, waarom is dit zo besloten?

Volgende week staat het vernieuwde visplan op de agenda. Daar zullen wij hier verder op ingaan.

Voor insecten geldt het voorzorgsbeginsel, als waterschap experimenteren we met het gebruik van maaisel als voer voor grootschalige insectenfokkerij. Onze fractie vindt dat we deze industrie niet moeten faciliteren.

Andere onderwerpen waar de nota dierenwelzijn op kan toezien is dierenwelzijn bij de inzet van drukbegrazing, dierproeven, de omgang met dieren bij calamiteiten en een dier- en milieuvriendleijk inkoopbeleid. Als bestuur kunnen we het goede voorbeeld geven door het principe carnivoor-geef-het-door in te voeren. Waarbij alleen vlees wordt geserveerd op verzoek.

Tot slot

Onze kosten stijgen de komende tijd verder. Onze solidariteitsbijdrage aan het HWBP stijgt met 5,8 miljoen. Gigantische bedragen. Het is goed om de context hiervan scherp te hebben. Jarenlang deden we als samenleving alsof we de atmosfeer gratis met CO2 konden vervuilen en gratis onze afvalstoffen in het water konden lozen. Het prijskaartje daarvan wordt steeds duidelijker.

Laten we slim en efficiënt zijn met onze uitgaven, inzetten op preventie in plaats van correctie. Maar laten we niet de fout maken om noodzakelijke investeringen door te schuiven, want de kosten kunnen dan nog weleens veel groter zijn. Niet alleen in euro's.

Voorzitter, tot zover onze eerste termijn.